- Film, pozorište i tv
Narodno pozorište u Beogradu – čuvar kulturne baštine
- 25/04/2024
Kada su ulice Beograda još bile ispunjene bukom kočija i ehom koraka prvih pozorišnih entuzijasta, jedna ideja je već počela da se kristališe u srcu grada.
U vreme kada je Srbija brojala samo milion i nešto stanovnika, a Beograd tek nešto više od 25.000, na inicijativu knez Mihaila Obrenovića, zasijalo je prvo svetlo Narodnog pozorišta u Beogradu, 1868. godine prema projektu arhitekte Aleksandra Bugarskog. Ovaj hram kulture, od svojih početaka nije samo bio mesto okupljanja ljubitelja umetnosti, već je postao simbol buđenja nacionalne svesti i kulturnog preporoda.
Na mestu nekadašnje Stambol-kapije, na uglu Vasine i Francuske ulice, iznikla je zgrada čija arhitektura i danas oduzima dah noseći ponosno pečat različitih epoha koje su utkale svoje priče u njene temelje. Od prvih dana, Narodno pozorište je predstavljalo više od prostora za nastupe – bilo je to mesto gde se prepliću niti srpske istorije, umetnosti i tradicije.
Enterijer od kojeg zastaje dah
U unutrašnjosti zdanja koje je prvobitno oblikovano po italijanskim modelima (jedna od inspiracija je bila Milanska La Scala), svaka loža, svaki parapet i zavesa pripovedali su priče o težnji za lepotom i uzvišenom estetikom. U kraljevskoj loži, nalazile su se kruna i presto iz bečkih umetničkih radionica. Tavanice su bile obložene gipsanim ukrasima sa pozlatom, a scenske zavese, delo domaćih slikara, pretvarale su scenu u živopisno platno nacionalne umetnosti. Kulturni život Srbije mogao se sagledati u svoj njegovoj raskoši. Kroz godine, zgrada Narodnog pozorišta je doživljavala brojne transformacije, a svaka nova faza gradnje donosila je sa sobom sekvence novih arhitektonskih vrednosti. Renoviranja i dogradnje, realizovane pod rukama domaćih i stranih arhitekata, očuvala su ne samo fizičku strukturu pozorišta, već i njegov duh koji i danas pulsira u ritmu Beograda.
Svedok brojnih važnih istorijskih dešavanja
Prva predstava ’’Posmrtna slava kneza Mihaila’’ odigrana je 30. oktobra 1869. Ne treba zaboraviti ni politički značaj ove ustanove. Balkoni Narodnog pozorišta bili su svedoci brojnih istorijskih trenutaka, od demonstracija i političkih govora do masovnih okupljanja koja su oblikovala društveni i politički pejzaž nekadašnje Srbije. Pozorište nije služilo samo kao mesto umetničkog izražavanja, već i arena u kojoj se odvijaju važni društveni događaji.
Danas, ova zgrada stoji kao monumentalni čuvar kulturne baštine, pružajući svetlo u svakom kutku svoje veličanstvene strukture. Scene žive, pulsiraju i nadahnjuju, odražavajući snagu i lepotu koja prevazilazi vreme i prostor. Ovde su danas na repertoaru mnoge drame, opere i baleti. U duhu svoje misije, Narodno pozorište u Beogradu ostaje ne samo kuća velikih umetničkih dela, već i neizbrisivi simbol kulturnog identiteta jednog naroda, njegove prošlosti i budućnosti.
Foto: Promo